Puncak Astana Mangadeg: Jejak Semedi RM Said Menuju Kemuliaan Mangkunegaran

CyberTNI.id |KARANGANYAR,Kamis (27/11/2025) — Astana Mangadeg terletak di Kecamatan Matesih Kabupaten Karanganyar Provinsi jawa tengah. Dipuncak bukit yang terletak pada ketinggian 750 meter dari permukaan laut. Astana Mangadeg adalah komplek khusus makam keluarga Adipati Pradja Mangkunegaran.

yaitu Makam KGPAA Mangkunagara I yang wafat pada tahun 1795, Makam KGPAA Mangkunagara II, Makam KGPAA Mangkunagara III dan makam para kerabat dekat beliau.

Untuk mencapai puncak bukit, peziarah harus berjalan menapaki anak tangga demi anak tangga diantara pohon beringin tua yang akarnya menjalar dan menancap di tanah, juga pohon pohon tua lainnya.

Disepanjang perjalanan terdengar suara kicau burung bersahutan, juga udara yang sejuk diantara semerbak bau wangi bunga kantil yang terbawa angin karena disana juga terdapat pohon kantil yang usianya sudah ratusan tahun.

Dari tangga nampak nan jauh dibawah sana didasar jurang terlihat sungai mengalir dibebatuan, suara gemericik air sungai terdengar sampai dipuncak bukit begitu menyegarkan. juga nampak bukit bukit rendah seperti gundukan hijau.

Seperti diketahui, Astana Mangadeg dahulu adalah tempat bersemedi KGPAA Mangkunagara I sebelum menjadi Adipati Miji.

RM Said bersemedi di puncak bukit selama tiga bulan, diantara hari hari perjuangan beliau selama 16 tahun.

Di puncak bukit inilah beliau mendapat pusaka ” Kyai Duda dan Kyai Tambur dan tidak lama kemudian beliau akhirnya mendapat kemuliaan dinobatkan sebagai Penguasa Pradja Mangkunegaran yang membawahi wilayah wilayah seperti Karanganyar, Wonogiri, Pajang, dll.

Bisa dibayangkan ratusan tahun silam beliau bergerilya untuk mencapai bukit tinggi diantara gelap dan lebatnya hutan juga tajamnya tanah yang didaki.

Beliau bersemedi sendiri, melawan rasa takut, makan dari tumbuh tumbuhan di sekitar tempat beliau bersemedi. Mengambil air wudhu dari sungai sekitar.

Di tempat itulah beliau merumuskan sebuah pedoman hidup yang disebut ” Tri Darma ”

1. Rumangsa melu handarbeni

2. Wajib melu hangrungkebi

3. Mulat sarira hangrasa wani

Di puncak bukit tepatnya di dekat makam KGPAA Mangkunagara I ada satu pohon besar yaitu pohon buah pala. jika diambil maknanya, jika ingin hidup sukses harus kerja keras.

Astana Mangadeg terbagi atas tiga kelompok komplek yang disebut Kedaton.

A. Kedaton I

1. KGPAA Mangkunagara I

2. BRAy Puspasari ( Garwa ampil KGPAA MN I )

3. KPH Prabumijaya I ( Ayah KGPAA MN II )

4. Kanjeng Ratu Alit ( Ibu KGPAA MN II )

5. KPH Padmanagara

6. BRAy Honggodirja

7. BRMH Hamijaya Santosa

8. BRMH Hamijaya Sarosa

9. BRAy Wiryanagara Lasem

10. BRAy Citrosoma

11. BRAy Purwonagoro

12. BRMH Danuwinoto

13. GBRAy Prangwadana

14. GKR Sekar Kedaton ( Garwa KGPAA MN III )

15. KPH Natakusuma ( Ayah KGPAA MN III )

16. BRAy Natakusuma ( Ibu KGPAA MN III )

17. BRAy Wiranagara

18. BRAy Hanggran

 

B. Kedaton II

1. KGPAA Mangkunagara II

2. KGPAA Mangkunagara III

3. KPH Prabumijaya II

4. KPH Suryanagara

5. KPH Suryadiningrat

6. KPH Suryanataningrat

7. KPH Surya Mataram

8. BRMH Hadiwinoto

9. BRMH Manguningrat

10. KPH Prabumijaya

11. RAy Prabumijaya

12. RAy Hadiwinoto

13. Kyai Nur Besari

14. BRAy Balater

15. BRAy Suryadipuro

16. BRMH Mangkuwinoto

17. KPH Hadiwijaya

18. BRAy Adp Prangwadana

19. BRMH Hadisurya

20.KRMH Suryanagoro

21. KPH Suryamijaya

22. BRAy Suryamijaya

23. KPH Hadiwijaya

24. GRAy Hadiwijaya

25. GRM Timoer

26. BRMH Mangkudilogo

27. BRMH Surya Mloyokusumo

28. RMH Gondowardoyo

29. RMH Suryokusumo

30 RMH Natawijaya

31. RAy Kutuk

32. RMH Dipokusumo

33. RAy Mamgkuwinata

34. BRM Semeru

35. BRAy Selak

36. BRM Sumeh

37. M Ng Joyo Pranoto

38. RNg Widnadipura

39. MNg Wingnyawijaya

40. RAy Pengulu Iman ( cucu KGPAA MN I )

 

C. Kedaton III

1. RMPH Joyodiningrat

2. BRAy Hadiwijaya I ( Ibu KGPAA MN IV )

3. KPH Hadiwijaya I ( Ayah KGPAA MN IV )

4. BRMH Suryadirya

5. KPH Suryadipura

6. KPH Suryamijaya I

7. BRMH Wiryodiningrat

8. BRAy Wiryodiningrat

9. BRMH Surya Kaskoyo

10. BRAy Suryadipuro

11. BRMH Suryamijaya

12. KPH Kusumadiningrat

13. BRAy Karyadimeja

14. RAy Suryadiwirya

15. RAy Kartanegara

16. BRMH Hadikusuma

17. BRMH Notoatmojo

18 RAy Joyokusumo

19. BRMH Suryadilogo

20.BRAy Singoatmojo

21. RAy Semi ( Garwa KGPAA MN IV )

22. BRAy Penganten

23. BRAy Doyosari

24. BRAy Gondoresmi

25. BRAy Suryamataram

26. RAy Jakiyah

27. RM Semur

28. RAy Retnadiwati

29. Ngabehi Poncoguno

30. RM Padmowijoyo

31. BRM Brotojoyo

32. RM Suryadipuro

33. RM Rajaniti

34. BRAy Suryadilogo

35. BRAy Suwongso

36. BRAy Jalengkung

37. BRAy Turun

38. BRAy Berum

39. RM Padmosebroto

40. RM Tulus

41. BRAy Jasmi

42. RAy Kusumadiningrat

43. BRAy Simah

44. BRMH Mangkuningrat

45. BRAy Buwang

46. RAy Kisenar

47. BRAj Retnowakitri

48. RAj Sidah

49. M Ay Sumaningsih (Garwa Ampil MN III )

50. RAy Jayaningrat

51. BRAy Mangkurejo

52. RAy Suryadirja

53. RM Samawinata

54. M Ay Werdiningsih (Garwa Ampil MN III)

55. RAy Gondoh

56. RAy Nataningrat

57. RAy Nataatmojo

58. BRMH Brojonoto

59. BRAj Kendil

 

60. B R Retna asmara

61. Nyai Gedong Pengulu Pekih Ibrahim

 

(Nang)

Tinggalkan Balasan

Alamat email Anda tidak akan dipublikasikan. Ruas yang wajib ditandai *